–गोविन्द पोखरेल
शनिबार उर्लाबारीमा आयोजित एक कार्यक्रममा उर्लाबारी नगरपालिकाका मेयर खड्ग फागोले उर्लाबारीमा काण्डै काण्ड हुन थालेको भन्दै चिन्ता प्रकट गरे ।
उर्लाबारी नगर क्षेत्रमा विगत एक वर्षयता भए÷घटेका घटनाहरुको चर्चा/परिचर्चा गर्दा यस्तै संकेत गर्छ । उर्लाबारीमा पछिल्ला दिनहरुमा बढिरहेको जनघनत्व र त्यही अनुपातमा अपराधिक गतिविधिहरु पनि बढ्दै गइरहेको छ ।
कल्पना नै नगरिएका घटनाहरु उर्लाबारीमा हुन थालेका छन् । एक हिसाबले भन्नुपर्दा उर्लाबारीमा ‘छाडातन्त्र’ मौलाउदै गएको छ । सबै मै हुँ भन्ने प्रवृत्ति बढ्दै गएको छ । यसले भविष्यमा अझ बढी समस्या ल्याउने निश्चत छ ।
उर्लाबारीमा अराजकता बढ्दै गइरहेकोप्रति सरोकारवालाहरुले सम्बन्धित निकाययलाई सचेत गराउन जरुरी छ । उर्लाबारीवासी सर्तक हुनुपर्ने अवस्था सिर्जना हुदै गइरहेको छ ।
उर्लाबारीको एउटा तीतो सत्य छ । यहाँ हरेक घटनालाई राजनीतिक आखाँले हेर्ने अनि त्यसलाई राजनीतिक रुप दिने । हरेक गतिविधिमा राजनीतिकरण गर्ने परिपाटी ।
हुन त,उर्लाबारीको विगत त्यति राम्रो होइन । उर्लाबारीको विगतको तीतो यथार्थसँग यहाँको सरोकारवालाहरु परिचित छन् । सुनौली विहानीको लम्किरहेको एउटा ‘इमरजिङ सिटी’ विगत जस्तै, ‘क्राइम सिटी’ बन्नु हुदैन ।
प्रसंग सुरु गरौ“ एउटा नेपाली उखानबाट,ऋण लागोस् तर दीन नलागोस् । उर्लाबारीको भलो हुन्छ भने उर्लाबारीलाई ऋण लाग्नु सामान्य हो । तर,उर्लाबारीको ‘इमेज’ बिग्रिनु भनेको दीन लाग्नु सरह हो ।
देशभरका स्थानीय तहहरुमध्ये अहिले चर्चा छ त उर्लाबारीको । चर्चा राम्रो तवरले कमाउनु सुखद हो तर नराम्रो तवरबाट चर्चित हुन दुःखद हो ।
उर्लाबारीले निकिता चाण्डक र निशान भट्टराई जस्ता प्रतिभा नपाएका होइनन् । प्रतिभाको सहर भनेर उनीहरुले उर्लाबारीलाई चिनाउने कोशिस गरे ।
यतिमात्र होइन, उपचार नपाए उर्लाबारी जानु भन्नेसम्मको इमेज उर्लाबारीले पाएको थियो । यसको एउटै कारण थियो उर्लाबारीमा सहयोगी हातहरुको संख्या धेरै छ । यी राम्रा कुराहरुमा पर्दा लागइएको छ । नराम्रा कुराहरु बाहिर आएका छन् ।
विभिन्न काण्ड र फण्डाहरुले उर्लाबारी मुलुकमा चिनिन थालेको छ । हाम्रो जस्तो मुलुकमा सकारात्मक भन्दा नकारात्मक कुरा बढी पैmलिन्छ । भएको पनि छ यस्तै ।
अब हामी उर्लाबारीभित्रकै प्रसंग र यथार्थबारे चर्चा गरौ“ । गत वर्ष उर्लाबारी बहुमुखी क्याम्पसमा अध्ययनरत एक विद्यार्थीमाथि सामूहिक रुपमा आक्रमण भयो । चक्कु प्रहार भयो ।
त्यसको केही दिनपछि आइतबारेमा एक कामदारमाथि खुकुरी प्रहार भयो । उर्लाबारीको मधुमल्ला बस स्टेण्डमा एक जना युवामाथि खुकुरी प्रहरा भयो । पशुपति मार्गमा युवाहरुबीच ‘ग्याङ फाइट’भयो ।
एक जनाको टाउको र हातमा गम्भी र चोट लाग्यो । यी बाहेक गुपचुप राखिएका घटनाहरुको फेरिस्त उर्लाबारीमा धेरै छन् । यी घटनाहरु त्यतिकै सेलाए । कानूनी प्रक्रिया अगाडि बढाइएन । मिलापत्र गरेर घटनालाई दबाइयो ।
यस्तै,लागूऔषध प्रयोग गरेको पाएपछि प्रहरीले दुईदर्जनभन्दा बढी प्रयोगकर्ताहरुलाई नियन्त्रणमा लिई चेतावनी दिदै छाड्यो । प्रहरीले दुव्र्यसन विरुद्ध सचेतनामूलक कार्यक्रमहरु पनि ल्यायो । तर सबै स्वाहा भयो । अहिले पनि उर्लाबारीमा लागूऔषध प्रयोगकर्ता र विक्री वितरण छ्यापछ्याप्ति छ ।
४३ वर्षीय पुरुषले ९ वर्षीया बालिकालाई त्रूmरता पूर्वक बलात्कार ग¥यो । बालिकाको उपचारमा संलग्न डाक्टरहरुले ‘एक्ट अफ बु्रटालिटी’भने । ती बालिकाको अवस्था के छ,के गर्दै छन्,उनको बारेमा यहाँका महिला अधिकारर्मी र बालबालिका क्षेत्रमा संलग्नहरुले कुनै चासो देखाएनन् । सामुहिक बलात्कार तथा जवरजस्ती करणीका घटनाहरु उर्लाबारीमा बढ्दो अवस्था रहेको तथ्यांकले देखाउँछ ।
उर्लाबारीमा युवाहरुबीच दूरी बढाउने अर्को कारक तत्व हो,नदीजन्य पदार्थ । नदीजन्य पदार्थ उत्खनन् अनि प्रहरीसँग सेटिङ गरेर ओसारपोसर गर्ने होडबाजी चल्छ ।
यसले एउटै व्यवसाय गरिरहेकाहरुबीच दुरी बढाउने काम भइरहेको छ । नदीजन्य पदार्थको उत्खनन् उर्लाबारीमा द्वन्द बढाउने माध्यम बनेको छ । यस सम्बन्धिका घटनाहरु उर्लाबारीमा मिलामत्र मै टुंग्याइने गरिएको छ ।
जुवा काण्ड उर्लाबारीका लागि नौलो होइन । जुवाडेहरुको उद्घमस्थल बनिसकेको छ उर्लाबारी । यसमा विशेष गरेर उर्लाबारीका ‘ठूलाबडा’बढी संलग्न हुने गरेको पाइएको छ । प्रहरीसँगको सेटिङ गरेर जुवा खेलाइने गरेको तथ्य यसअघिका प्रहरी प्रमुखको पालामै खुलिसकेको छ ।
जबजब उर्लाबारीमा नयाँ प्रहरी प्रमुखहरु आउँछन् । उनीहरुको हिमचिम ‘सेटिङ’वालाहरुसँग बढ्छ । उर्लाबारीको इन्चार्ज हुन लागि प्रहरी अधिकृतहरु तछाँ डमछाँड गर्न गरेको प्रहरी वृत्तमा सुनिन्छ । यतिसम्म कि रकम बुझाएर र सोर्स फोर्स लगाएर उर्लाबारीमा प्रहरी अधिकृत आउन ललायित हुने गरेको बताइन्छ । यद्यपि तथ्यगत प्रमाण भने पंक्तिकारसँग छैन ।
उर्लाबारीमा रातको समयमा कर छलेर चीन तथा भारतबाट ल्याइएको सामानहरु प्रहरीस“गको मिलोमतोमा झारिन्छ । यो पनि उर्लाबारीको समस्या हो ।
कुनै तथ्य र क्रस चेक नगर्ने परिपाटी हामीमा छ । सत्यतथ्य नबुझी हचुवाको भरमा भड्किने परिपाटी छ । यो उर्लाबारीको गम्भीर समस्या हो । उर्जाशील युवाहरु धेरै छन् ।
उनीहरुलाई सहि ठाउँमा परिचालन गरिएको छैन । उनीहरुको उचित व्यवस्थापन र स्वरोजगारमा लगाउनु जरुरी छ । युवाहरु राजनीतिक दलहरुको ‘यस मेन’ बन्दै गइरहेका छन् । बेरोजगारी र लागूऔषध दुव्र्यसन यहाँको अर्को समस्या हो ।
यस विषयमा उर्लाबारी नगरपालिका मेयर खड्ग फागो जनघनत्व बढेसँगै यस्ता गतिविधि बढिरहेको स्वीकार्छन् । उनी कतिपय काण्डहरु यथार्थ रहेको त कतिपय बनावटी काण्डहरु रहेको दाबी गर्छन् । उर्लाबारी क्राइम सिटी भन्दापनि अराजकता र छाडातन्त्र मौलाएको उनले दाबी गरे ।
उर्लाबारीमा अर्को समस्या हो,‘हनुमान प्रवृत्ति’ । उर्लाबारीमा यस्ता हनुमानको बिगबिगी छ । नेकपा र कांग्रेस पार्टीका ‘हनुमान’ को संख्या धेरै छन् । अाफू निकटका नेता रिझाउनका लागि उनीहरु जुनसुकै र जस्तो सुकै गतिविधि र फाण्डा गराउन तयार छन् ।
यस्ता हनुमानहरुलाई पार्टी तथा दलका नेताहरुले प्रयोग गर्ने गरेका छन् । यो गलत प्रवृत्ति हो । यसका अलवा विभिन्न पार्टी चाहारेर नेकपा र कांग्रेस पार्टीमा आउने नया“ कार्यकर्ताहरुले ‘हनुमान’ प्रवृत्ति देखाउने गरेका छन् ।
यसका अलवा उर्लाबारीका राजनीतिक दलका नेताहरुले युवाहरुले गलत कार्यमा प्रयोग गर्दै आएका छन् । आप्mनो राजनीतिक अभिष्ट पुरा गर्नका लागि विभिन्न फण्डा र अवैधानिक क्रियाकलापमा उनीहरुले युवाहरुलाई प्रयोग गरिरहेका छन् । यसले युवाहरुबीच आन्तिरक द्वन्द बढाएको छ ।
पछिल्लो समय उर्लाबारीमा नेपाली कांग्रेस र नेकपाका नेताहरुबीच दूरी बढ्दो छ । उनीहरु एक अर्कालाई सिध्याउने खेलमा लागिपरेका छन् । आप्mनो गल्ती ढाकछोप गर्नका लागि ती दलहरुले अर्को गल्ती गरिरहेका छन् ।
ती दलका नेताहरुको व्यक्तिगत स्वार्थका लागि उर्लाबारीका पत्रकारहरु प्रयोग भइरहेका छन् । राजनीतिक दलका नेताहीको चेपुवा परेका कारण उर्लाबारीको पत्रकारिता क्षेत्र पनि बद्नाम हुन पुगेकाे छ ।
जब सबै क्षेत्र बद्नाम बढ्दै जान्छ,सरोकारवाला निष्क्रय,कानून कमजोर,प्रशासन सेटिङमा फस्दै जान्छन् तब सहरमा अपराध बढ्दै जान्छ । यस विषयमा अहिले नै सचेत नभए कहिले हुने ?
यस्ता गतिविधिहरु उर्लाबारीमा रोकिएनन् भने उर्लाबारी क्राइम सिटी बन्न बेर छैन । उर्लाबारीको ईमेज राम्रो बनाउनका लागि सबैले सहकार्य र मिल्नुको विकल्प छैन । यसका लागि युवाहरुको भूमिका महत्वपूर्ण छ । युवाहरु दलका नेताहरुको हनुमान बढ्दै हिड्ने कि अाफ्नो भविष्यप्रति सेचत हुने ?
